خسروشاه نیوز- سعید خسروشاهی: یکی از آسیب‌های جدی در فضای اجتماعی امروز، تلاش‌های پنهان و آشکار برای دسته‌بندی مردم به گروه‌های متضاد و قرار دادن آنان در برابر یکدیگر است. این مرزبندی‌ها که گاه بر اساس نژاد، زبان، آیین‌های محلی یا حتی سبک زندگی شکل می‌گیرد، برخلاف تصور برخی، نه تنها وحدت ملی را تقویت نمی‌کند، بلکه پایه‌های همبستگی اجتماعی را سست می‌سازد. جامعه‌ای که مدام درگیر تقابل‌های بی‌ثمر درونی باشد، انرژی لازم برای رشد، توسعه و گفت‌وگوی سازنده را از دست می‌دهد.

تجربه‌های تاریخی در سراسر جهان نشان داده‌اند که چندگانگی فرهنگی و زبانی، اگر به درستی مدیریت شود، نه تهدید بلکه فرصت است. تنوع قومی و فرهنگی ایران نیز از دیرباز سرمایه‌ای بی‌بدیل بوده که اگر آن را به چشم منبعی برای تفاخر و تضاد بنگریم، این سرمایه به تهدیدی جدی تبدیل خواهد شد. فرایند ملت‌سازی موفق، با پذیرش این تفاوت‌ها و تبدیل آن‌ها به عناصر هویت جمعی آغاز می‌شود، نه با حذف یا انکار آن‌ها.

ایجاد دوگانه‌های جعلی مانند “مرکز و حاشیه”، “خالص و ناخالص”، یا “با اصالت و بی‌ریشه”، باعث شکل‌گیری ذهنیت‌هایی می‌شود که در نهایت، دیوار بی‌اعتمادی را میان اقشار جامعه بلند می‌کند. این دیوار نه فقط ارتباط و همدلی را از بین می‌برد، بلکه راه را برای سوءاستفاده‌ جریان‌های افراطی، قومی‌گرا یا برانداز هموار می‌سازد. مسئولان، رسانه‌ها و نخبگان اجتماعی باید مراقب باشند ناخواسته در دام این مرزبندی‌های کاذب گرفتار نشوند.

آنچه جامعه را به سمت پویایی و انسجام سوق می‌دهد، ترویج ادبیات گفت‌وگو، احترام متقابل و پذیرش تفاوت‌هاست. هر شهروندی، صرف‌نظر از زبان مادری، گویش محلی یا آیین بومی‌اش، باید احساس کند که سهمی واقعی در سرنوشت کشور دارد. نفی مرزبندی‌های تفرقه‌انگیز، به معنای انکار تفاوت‌ها نیست، بلکه به معنای عبور از شکاف‌های تصنعی و دست‌یابی به فهم مشترک از زیست جمعی است.

مدیریت صحیح تنوع، نیازمند آموزش و آگاهی عمومی است. از مدرسه گرفته تا رسانه، همه باید بیاموزند که “دیگری”، تهدید نیست. همزیستی مسالمت‌آمیز زمانی ممکن می‌شود که جای “رقابت برای حذف” را “رقابت برای همزیستی بهتر” بگیرد. در این صورت، واژه‌هایی چون “هم‌میهن”، “همشهری” و “هم‌نوع” تنها شعار نیست، بلکه به بخشی از شعور عمومی تبدیل می‌شود.

در نهایت، راهی جز همدلی برای ساختن جامعه‌ای پایدار وجود ندارد. مرزهایی که در ذهن ساخته می‌شوند، می‌توانند سرنوشت یک ملت را تغییر دهند. با نفی مرزبندی‌های کاذب، می‌توان گامی بلند در مسیر همبستگی، عدالت اجتماعی و توسعه ملی برداشت. جامعه‌ سالم، جامعه‌ای است که در آن همه برای هم‌اند، نه علیه هم.