خسروشاه نیوز – پویا خوش پیمان: در جوامع امروزی که اطلاعات با سرعت سرسام‌آوری در جریان است، نقش آگاهی عمومی در شکل‌گیری رفتارهای فردی و جمعی، بیش از هر زمان دیگری برجسته شده است. بالا رفتن سطح دانش اجتماعی مردم، نه‌تنها به تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تر می‌انجامد، بلکه زمینه‌ساز مشارکت فعال‌تر شهروندان در اداره امور جامعه نیز می‌شود. در چنین شرایطی، رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی وظیفه دارند که به جای تولید محتواهای سطحی و زودگذر، به عمق آگاهی اجتماعی بپردازند و زمینه گفت‌وگوی آگاهانه را در سطح عمومی فراهم سازند.
یکی از چالش‌های مهم در مسیر ارتقای دانش اجتماعی، سیطره اطلاعات نادرست و تحلیل‌های مغرضانه در فضای عمومی است. در جامعه‌ای که افراد منابع اطلاعاتی معتبر را نمی‌شناسند یا به آن‌ها دسترسی ندارند، باورهای نادرست به سرعت تبدیل به هنجار می‌شوند. بنابراین، روشن‌سازی افکار عمومی تنها با پمپاژ اطلاعات ممکن نیست، بلکه نیازمند پالایش منابع و تربیت رسانه‌ای افراد است تا قدرت تشخیص سره از ناسره را داشته باشند.
افزایش سواد اجتماعی، به معنای شناخت بهتر حقوق شهروندی، سازوکارهای مشارکت، و توانایی تحلیل مسائل روزمره در بستر واقعیات اجتماعی است. شهروندی که آگاه باشد، صرفاً مصرف‌کننده اطلاعات نیست؛ بلکه به عنوان یک ناظر نقاد و مشارکت‌جو در فرآیندهای اجتماعی نقش ایفا می‌کند. چنین فردی در برابر انحرافات، شایعه‌ها، و رفتارهای غیرمدنی واکنش سنجیده‌تری دارد و این خود می‌تواند جامعه را به سمت تعادل و عقلانیت سوق دهد.
روشن‌سازی افکار عمومی نیاز به برنامه‌ریزی دارد. باید محتواهایی تولید شود که متناسب با ظرفیت فکری و نیازهای واقعی مخاطبان باشد. این محتوا نباید تنها از طریق رسانه‌های رسمی، بلکه از طریق مدرسه، دانشگاه، نهادهای مردمی، و حتی شبکه‌های اجتماعی مردمی نیز منتقل شود. هر کجا که مردم حضور دارند، بستری برای ارتقای فهم اجتماعی وجود دارد و این فرصت نباید نادیده گرفته شود.
فرهنگ گفت‌وگو، شنیدن صدای متفاوت و نقدپذیری نیز از دیگر ابزارهای مهم در مسیر بالا بردن آگاهی عمومی است. جامعه‌ای که ظرفیت شنیدن نظرات گوناگون را دارد، جامعه‌ای زنده و پویاست. این پویایی باید از کودکی آموزش داده شود و نهادهای رسمی هم با شفافیت و صداقت در پاسخ‌گویی به جامعه، الگوی عملی آن باشند.
در نهایت، اگر بخواهیم جامعه‌ای پیشرفته، مسئول و با ثبات داشته باشیم، راهی جز ارتقای دانش اجتماعی و روشن‌سازی افکار عمومی وجود ندارد. این مسیر، ممکن است پرچالش و زمان‌بر باشد، اما بی‌تردید ثمراتی پایدار و ارزشمند به دنبال خواهد داشت؛ چرا که آینده روشن، بر دوش مردمانی روشن‌بین و آگاه بنا می‌شود